.

Hổm rày đi khám tổng quát, đến phần khám mắt, bác sĩ bảo thời nay mà vẫn còn thị lực 10/10 là cũng hiếm đó. Mình đã có đôi mắt tốt rồi, thì ráng giữ, đừng để uổng. Giữ bằng cách nào, bằng nhiều cách, nhưng tôi chỉ xin đúng một điều thôi. Là cứ làm việc 45 phút thì dừng lại, đưa tầm mắt ra xa, nhìn vào nơi có cây xanh càng tốt. Mà bận quá, tới nỗi không thể làm được, thì nhắm mắt lại, đếm từ 1 đến 15. Chỉ vậy thôi.

Thực ra bác sĩ còn dặn vài cái nữa, như nhớ ngủ đủ giấc, trước khi ngủ không xài điện thoại, đừng lạm dụng thuốc nhỏ mắt… Nhưng cái quan trọng nhứt thì đã nói ở trên. Để cho mắt nghỉ những quãng ngắn và đều đặn.

Nhiều lời dặn của các bác sĩ sau buổi khám sức khỏe đều quay về những điều phần lớn chúng ta đã biết. Như là giảm ăn đồ ngọt, đồ mỡ, hạn chế uống nước ép (nên ăn thì tốt hơn), tập thể dục mỗi ngày, ít ngồi lại, ngủ đủ giấc… Vấn đề chỉ là ta có làm được hay không.

Ở trong những điều kiện hoàn hảo của đời sống, mình nghĩ chúng ta đều nên thực hành và duy trì một nhịp sống cân bằng. Nhưng ở trong những hoàn cảnh cụ thể, với công việc cường độ cao, áp lực lớn, thường xuyên làm tăng ca… thì cách làm phù hợp nhất sẽ là tận dụng những quãng ngắn, thực hiện những hành động nhỏ.

Như việc nhắm mắt lại đúng 15 giây, rồi tiếp tục công việc. Như đứng lên đi lại loanh quanh một, hai phút rồi hãy ngồi xuống làm tiếp. Như đặt hẹn giờ nhắc uống nước. Như gọi một suất bún nhiều rau.

Đó chưa hẳn là cách làm tốt nhất, nhưng là cách đỡ tệ hơn, với cơ thể của mình. Và tương tự, với đời sống tinh thần và tình cảm của mình cũng vậy.

Một đồng nghiệp của mình nói rằng, khoảng thời gian bạn ấy có thể ở bên con quá ít ỏi trong một ngày. Sáng dậy là đưa con đi học, mình đi làm. Tối mịt mới trở về, ăn cơm, tắm rửa xong, chỉ kịp chơi với nhau một chút là đến giờ đi ngủ.

Mình hiểu cái chuyện đó lắm. Thậm chí có những ngày mình về đến nhà thì bọn trẻ đã đi ngủ. Hoặc, mình về đến nhà, lo cho tụi nhỏ ăn uống tắm rửa xong, thì phải ngồi vào bàn làm việc tiếp. Những lúc đó, bảo là từ hai phía không thiếu thốn tình cảm thì khó lắm.

Song, chúng mình chọn cách thế này. Bọn trẻ con bảo, con chỉ muốn được ôm mẹ một cái và chúc ngủ ngon thôi. Chỉ thế. Khi có thời gian hơn, chúng mình kể nhau nghe một câu chuyện ngắn, hoặc siêu ngắn. Khi có thời gian hơn nữa, chúng mình ngồi xếp lego với nhau. Khi có thời gian hơn nữa, chúng mình đi dạo ngoài công viên, leo trèo hoặc chơi xúc cát. Khi có thời gian hơn nữa, chúng mình đi thuyền trên sông, đi xe buýt hai tầng, đi ăn cơm cà ri ngon ngon.

Nghĩa là sự tốt lành khi có thời gian và sức lực thì luôn có thể vun đắp. Và khi không có, thì mình ráng giữ, bằng những điều đơn giản, gọn gàng và nhanh lẹ.

Như khi vợ chồng mình uống với nhau một tuần trà đêm, hay một ly cà phê sáng, cùng nấu một bữa ăn hay chỉ một cái ôm, cái nắm tay. Khoảng thời gian thì khác nhau, nhưng tình cảm thì đều có thể cảm nhận được.

Như 15 giây nhắm đôi mắt lại, và biết mình có những điều tốt lành cần giữ.

Nhược Lạc

Buổi sáng chạy xe ngoài đường, có chị kia chạy xe ngang qua, nhắc: “Em ơi gạt chân chống”.

Nho nhỏ thôi, tự nhiên thấy vui dễ sợ. Ý là, thấy mừng vì Sài Gòn hẵng còn những người sẵn sàng nhắc nhau gạt cái chân chống lên, tắt đèn xi nhan đi, nhớ quẹo phải chứ khúc kia quẹo trái là đâm vào hẻm cụt… Mấy cái mà, khi đang trực tiếp là một người lái xe, bạn hay bị quên, không để ý, và nếu đi tiếp với trạng thái đó thì có thể dập mặt lúc nào không hay.

Chạy xe thì như vậy, mà đi trên con đường của chính mình cũng vậy. Dù cầu toàn đến đâu, ta vẫn cần lắm những lời nhắc nhớ. Phần lớn là để nhắc ta không tệ đến thế đâu mà.

Một người em của tôi xin lời khuyên về con đường em sắp đi. Tôi bảo mình chỉ có thể cảnh báo là nó sẽ rất khó. Không phải khó về công việc, vì chị biết em là đứa rất chăm chỉ và nỗ lực. Nhưng sẽ luôn có những đoạn khó đến nỗi mà, em cảm thấy mình vô dụng và không có một giá trị gì cả.

Những lúc đó em rất cần một ai đó thật gần và thật tin tưởng, nói cho em biết một điều đơn giản, rằng đừng đánh đồng những việc mình đang làm với giá trị cốt lõi của bản thân. Làm sai thì nhận, làm dở thì chịu, học tiếp và làm tiếp.

Cái chuyện đơn giản đó lúc khỏe mạnh dễ nói dễ làm, nhưng lúc yếu lòng thì khó. Cần một cái vỗ vai từ ai đó, nói cho mình hiểu.

Hey, gạt cái chân chống đó lên. Tắt cái đèn xi nhan đi. Tắt máy đứng lại luôn cũng được. Rồi đi tiếp.

Đường còn dài, còn dài…

Nhược Lạc

Lúc còn đi học, mình không phải đứa được thầy cô đánh giá cao. Đến khi chập chững đi làm, cũng bị quản lý rầy la nhiều. Càng làm lên cao, thì cái sai càng dễ xảy ra nghiêm trọng. Và lần nào cũng sợ như vậy cả.

Hồi xưa mình trốn sau vườn nhà khóc. Lúc đi làm trốn sau quầy bar khóc. Có lúc sợ quá phải xin nghỉ ở nhà nửa buổi để khóc sưng vù mắt.

Nói thế để hiểu rằng nỗi sợ của người làm sai, làm không tốt hoàn toàn có thật. Mình tin là thế, dù người ngoài có thấy họ sao mà mong manh quá, nhưng bản thân họ lúc đó đã vỡ vụn bên trong hết cả rồi.

Nhưng giờ, hãy chỉ nói câu chuyện của góc nhìn cá nhân thôi. Rằng hãy chấp nhận rằng chúng ta đang mong manh, chúng ta vừa làm sai – làm không tốt, và ta thất vọng về bản thân mình. Song phần lớn thứ cảm xúc kinh khủng ấy, nó đến từ việc tự khuếch đại cảm xúc bản thân lên – nhiều hơn hẳn nguồn thông tin thực đến từ bên ngoài. Lý do là cơ chế tự phòng vệ của bản thân thôi, gây ra sợ hãi để báo động và tìm giải pháp – nó là cơ chế tự nhiên tốt đẹp, nhưng nhiều khi hơi quá.

Càng lớn thì mình càng nhận ra sự quở trách từ bên ngoài có thể đã dừng luôn từ lúc lời được nói ra. Chỉ có ta thường sẽ ngân vang tiếp mấy lời đó trong đầu mà thôi.

Kinh nghiệm của mình là hãy tự chia việc xử lý tình huống đó thành hai giai đoạn.

Giai đoạn một là yên lặng để lắng nghe cảm xúc. Đoạn này thường thì chỉ khóc và rối bời thôi chứ hiếm khi làm được gì hơn. Sáng suốt chưa xuất hiện ở đoạn này, nên cách tốt nhất là khoan hành động gì, ngoài chuyện ngồi lại với mình, cho mình xả ra hết.

Giai đoạn hai là bình minh sau bão, bước ra ngoài xem nhà cửa phố xá làm sao, cây đổ xe hỏng kính vỡ gì không. Giờ là lúc bình tĩnh nhìn nhận vấn đề thực tế và tìm cách giải quyết. Lúc còn trẻ quá thì hơi khó để nhìn rộng vấn đề, nên mình hay dùng quyền trợ giúp gọi điện thoại cho mentor (ai cũng nên có một mentor như thế). Mentor là người giúp mình phân tích tình huống ở vị thế giàu kinh nghiệm hơn. Từ đó, nhiều khả năng quyết định mình đưa ra sẽ sáng suốt hơn.

Một cái nữa mình muốn nói thêm, là tuổi trẻ của mình trải qua mấy khúc như sau. Một là tin hoàn toàn vào lời quở trách và thấy rất tệ về bản thân. Hai là đến đoạn tin vào bản thân, healing các kiểu và cảm thấy thực sự khó chịu thậm chí căm ghét những lời khốc liệt trước đó phải nghe. Ba là giai đoạn tách biệt hai thứ đó ra: [1] Cảm xúc của bản thân & [2] Dữ liệu thực tế từ sự kiện.

Đến một lúc nào đó, khi có vấn đề xảy ra, thay vì ngay lập tức quành về đay nghiến bản thân hay cáu giận người khác, mình chọn cách ngồi xuống giải quyết vấn đề.

Thuần túy vấn đề, không vơ nó vào phần giá trị cốt lõi trong con người mình nữa. Làm sai thì nhận, làm dở thì xin lỗi, không được nữa thì sẵn lòng chịu trách nhiệm và rời đi. Nhưng nhất quyết không cay nghiệt với chính mình, và cũng nhất định không đổ sự cay nghiệt đó lên đầu người khác.

Nhược Lạc

Khi nghĩ về những góc quán mà tôi ưng đến; tách cà phê, ly matcha tôi thường dùng; cửa tiệm nơi tôi thường sửa xe; nhà hàng nơi tôi hay hẹn bạn… tất cả những nơi chốn đó – đều có một điểm chung. Đó là, nó thành công bền vững qua nhiều năm, dù không mấy khi truyền thông rầm rộ.

Có lúc chúng tôi cũng nói vui với nhau, rằng họ được ông bà độ, cô thương, thần tài nhớ mặt. Nhưng nếu nghĩ kỹ hơn, thì họ đều thành công theo trường phái thực tài.

Họ có nền tảng tốt, chuyên môn sâu trong từng lĩnh vực riêng. Họ dành nhiều tâm sức bồi đắp những kỹ năng cốt yếu, nâng cấp sản phẩm không ngừng, chăm chút từng góc bàn cái ghế, đến cái ổ cắm điện cũng xịn – mấy thứ mà chưa chắc khách hàng đã nhận ra.

Khách hàng có thể chưa nhận ra ngay, nhưng người chủ thì phải nhận ra, và để ý. Sự để ý không chỉ diễn ra trong giai đoạn khởi dựng, mà còn phải xuyên suốt, cập nhật không ngừng. Tinh tế và chu đáo.

Tôi biết bây giờ là thời đại của những cơn gió thuận chiều vút cao. Bạn có thể bay lên rất nhanh khi còn rất trẻ, hưởng thụ những thành công mà người thời trước có khi phải mất cả đời.

Song thời gian có ý nghĩa của nó, và nền tảng không nói sai. Nên dù mình đang ở thuận chiều cơn gió, cũng xin thường xuyên nhìn lại sợi dây nối dài xuống đất, nhìn lại đôi cánh, độ sải, kết cấu, độ đằm… mọi thứ.

Và đôi khi sẵn sàng bay chậm lại, để ở một đoạn tiếp theo ta có thể bay xa hơn.

Vì có đến hơn 60 năm cuộc đời để bay, thật lòng mong bạn can trường vững cánh.

Nhược Lạc

Mọi người thường nói về sự đáng sợ của buổi sáng Thứ Hai, nhưng tôi ít khi phân biệt được sự khác biệt của sáng Thứ Hai và sáng Thứ Ba, Thứ Tư, Thứ Năm… Về cơ bản thì chúng luôn đáng sợ như nhau, hoặc dễ chịu như nhau.

Sự dễ chịu lớn nhất là con tôi phải vào học từ 7 giờ sáng, mà tới 9h30 tôi mới vô làm. Có đến hai tiếng rưỡi đồng hồ để ta được sống trọn vẹn là chính mình, sống đầy từ hôm nay, sống bùng nổ, sống bung hết chất mình… như rất nhiều brand đã nói.

Sự dễ chịu thứ nhì là tôi đang ở Việt Nam. Đất nước này có nhiều vấn đề, nhưng cũng có rất nhiều ngõ hẻm – nơi những vấn đề được giải quyết triệt để.

Ví dụ như, một tô bún bò. Hoặc một tô hủ tiếu ít hủ tiếu không lấy gan thêm trứng cút, rau giá trụng chẳng hạn. Bánh mì que paté hay bánh mì chả cá. Cà phê sữa đá hay bạc sỉu. Lục trà mật ong thạch dừa.

Tôi luôn khâm phục trí nhớ của những người bán hàng ăn, nhất là khi tôi đã đi ăn với những đồng nghiệp dễ tính của mình. Nếu có 20 người thì họ sẽ có 21 yêu cầu khác nhau, cả những yêu cầu tôi không thể tưởng tượng ra – nhưng bằng một cách thần kỳ không giấy bút, chị bún bò luôn nhớ hết yêu cầu của từng người một. Nói đến đây tôi biết ơn những công ty đã nhận tôi vào làm dù tôi không hề có siêu năng lực này.

Sự dễ chịu tiếp nữa là những ngôi nhà cao lớn giữ cây. Họ trồng những loài cây lâu năm, bóng tỏa vươn ra khỏi bức tường nhà họ, để cho những người lạ có cớ đi qua, trầm trồ xuýt xoa, đứng lại chụp vài kiểu ảnh, hoặc ngồi bệt dưới đó một lúc. Chỉ để được ngồi dưới một tán cây.

Tôi cũng thấy dễ chịu ngay cả vào những buổi sáng phải chạy deadlines. Nói chung công việc không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Phần lớn thời gian chúng mang đến nhiều rắc rối. Nhưng kiểu, như một trò chơi, chúng mang đến cho bạn một thử thách nào đó, và bạn liên tục tìm cách cải thiện bản thân để qua vòng. Nếu chưa qua, thì cứ làm lại.

Và chưa bao giờ tôi phải làm một mình. Lúc nào cũng có ai đó đang chiến một cửa game cùng tôi. Ai đó động viên tôi và rồi tôi động viên ai đó. Kiểu như, chỉ cần không dừng lại thì cỡ nào chúng tôi cũng phá đảo.

Hơn cả dễ chịu, đó là cả một điều kỳ diệu.

Nhược Lạc

Ảnh: Maika Elan