Ngày xưa tôi không thích những chuyện nghi thức cúng kính lắm. Thật lòng là vậy. Tôi thấy cứ…khổ khổ. Kiểu tới những ‘ngày đặc biệt’ mẹ tôi luôn phải chạy đôn đáo để mua hết thứ này tới thứ kia. Trái cây đủ năm quả, hoa đủ năm màu…

Cũng vậy, tới những ngày giỗ, dường như luôn là một điều khổ ải với tất cả những ai phải chuẩn bị. Luộc bao nhiêu con gà, nấu bao nhiêu mâm, nếu nhà chật thì kê sắp thế nào để ngồi cho đủ số người. Tôi sợ những nhiệm vụ kiểu thế tới nỗi luôn tìm cách lẩn mất trong ngày giỗ lễ.

Cho tới khi tôi lớn lên, có mái nhà của riêng mình, dần dà tôi mới nhận ra vẻ đẹp của những nghi lễ.

Như khi dọn về nhà mới, chúng tôi tự tay quét dọn, lau chùi, trồng thêm cây mới, đun một ấm nước, nấu một nồi cơm, muối một vại dưa.

Với tôi, lễ nhập trạch là một lời chào với ngôi nhà mới, mà từ đây mình sẽ gắn bó. Là lời thưa gửi và ngỏ ý cùng sinh sống với những điều thiêng liêng đã tồn tại trước cả khi mình đến – như những vòm cây, ngọn cỏ sau nhà.

Cũng như thế, với tôi, ngày rằm trở thành một ngày đón trăng. Ngày Tết, ngày giỗ ông bà, ngày Vu Lan… cũng dần trở thành những ngày ‘cùng nhau đón một điều đẹp’.

Chúng tôi thu sắp nhà cửa gọn gàng, cắm một bình hoa mới, đồ dâng lễ có chút bánh hoặc trái cây hoặc rau củ theo mùa, cùng nhau đọc khẽ một vài câu kinh.

Dần dà, đối với tôi, ngày lễ trở thành một lời nhắc nhớ đến sự vận hành của đất trời cây cỏ, sự gắn kết với quá khứ, với những người đang sống cùng mình. Do vậy, chúng trở nên đẹp hơn rất nhiều, trong mắt tôi.

Phải chăng có những điều chúng ta đã quên dặn lại cho nhau. Rằng những ngày giỗ lễ, những nghi thức không chỉ là thứ nằm trong cuốn lịch, trong bài khấn bằng những từ ngữ kỳ lạ khó hiểu, trong những nghi thức chỉ làm thôi mà không hiểu vì sao. Mà đó còn là thứ cảm giác, sự cảm nhận của mỗi người trong mối tương quan với thế giới.

Quay qua ngoảnh lại, cũng đến rằm tháng Bảy, tôi mong mâm cơm cúng của mọi nhà năm nay sẽ bớt đi mỏi mệt, mà thêm vào ấm cúng và bình an. Mong những con cá được tự do bơi mà không cần ai thả. Mong bớt khói nhả lên trời.

Mong cho lòng người thảnh thơi, pha một ấm trà, nhâm nhi miếng bánh và thưởng thức một vầng sáng trăng.

Nhược Lạc