Khi tôi vừa ngưng lại chuỗi workshop mà mình theo đuổi suốt hai tháng trời, thì tôi lăn đùng ra ốm. Không phải kiểu ốm bệnh nặng nề gì, chỉ là mệt thôi. Tôi nằm suốt một ngày trời trong cơn mỏi mệt của thể xác, và, sự trống rỗng của tinh thần. 

Đây thậm chí là điều tôi đã biết ở những tuần cuối cùng – tôi biết mình sẽ rơi một chút, nên tôi đã chuẩn bị tinh thần bằng những công việc khác, dự án khác. Làm cho mình tiếp tục bận rộn, là cách mà tôi ứng phó với cơn rơi có thể dự đoán trước của mình.

Có điều, tôi vẫn cần rơi một chút. Hay nói đúng hơn, cần nghỉ một chút.

Như khi đi lên hay xuống cầu thang, đều có cái đoạn “chiếu nghỉ”. Hồi còn bé, tôi luôn đặt một dấu chấm hỏi với cái đoạn “chiếu nghỉ” đó – cái bậc thang đột nhiên to đùng ra, giữa bao nhiêu bậc thang nhỏ đều khác. Nó dùng để làm gì? – tôi hỏi. Và mẹ tôi nói: để người ta có thể bước chậm lại và nghỉ một chút, trước khi tiếp tục leo lên.

Bây giờ, khi đã lớn hơn, tôi nhận ra tầm quan trọng của bậc thang chiếu nghỉ. Tôi không cưỡng lại nó nữa, mà tôi bước chậm lại, thậm chí ngồi hẳn xuống, nằm hẳn ra. Có những bậc nghỉ tôi đã nằm ở đó hơi lâu. Thế rồi tôi vẫn đi tiếp.

Tôi quay về với công việc chính của mình, và với bản thảo của mình – cái bản thảo mà người ta đã giục tôi mấy tháng nay, và tôi cũng đã đi được 3/4 chặng đường rồi. Ấy thế mà, cái đoạn 1/4 còn lại bỗng trở nên khó khăn quá. Khó nhất là không chống nổi cái ý nghĩ về sự lớn lao không bao giờ chạm đến. 

Tôi biết mình sẽ luôn giỏi lên, bởi vì tôi không dừng lại. Tôi biết mình viết ngày càng hay lên. Ít ra so với mười lăm năm trước, tôi đã đỉnh hơn rất nhiều. Nhưng nếu chỉ thế thôi thì sao?

Nếu như đã cố hết sức rồi, mà cũng chỉ tới chừng đó, còn người khác thì đã ở những tầm xa lắm rồi. Những cuốn sách hay nhất, những câu chuyện hay nhất, những bài thơ hay nhất – đều đã có cả rồi. Tôi cố gắng viết hay hơn, không chỉ hay hơn mình của ngày hôm qua, mà còn là hay hơn những thứ mình cho là dở – đang có nhiều ở ngoài kia. Nhưng nếu mình không làm được thì sao?

Tôi ngồi xuống và nhìn lại cái công việc viết lách mình đã làm nhiều năm nay. Nhìn xuống bản thảo tôi đã oằn oại cùng nó hàng tháng trời. Tôi nghĩ mình đã hơi rơi một chút, nhưng không sao, vậy mới cần những khoảng đệm lớn, những tấm chiếu nghỉ. Cần người bên cạnh ép cho mình một ly nước lựu, và ninh canh cho mình ăn.

Nghĩ lại thì cái buổi đầu quyết định làm chuỗi workshop 16 tuần, tôi đã biết ngay thế nào mình cũng sẽ gặp đủ thứ chập cheng, vì mình đã có miếng kinh nghiệm nào đâu. Nhưng vì liều, nên vẫn làm. Và vì đã làm, nên đã vui. Tôi đã có hơn 300 người bạn cả mới và cũ, cùng nhau đi suốt hai tháng – cứ đều đặn cuối tuần ngồi lại với nhau, nghe về một chủ đề nào đó mà không biết có hữu ích gì cho tương lai của mình không. 

Ở cái buổi cuối cùng, một bạn mới đã nói với tôi rằng: Sau hai tháng, em đã có thêm vài thói quen mới, như uống trà, chơi cờ vây, và thiền định. 

Thế là thành công rồi.

Cái lớn lao không bao giờ chạm đến. Như bầu trời trên bãi biển Sơn Trà, sau cơn mưa nở ra một dải cầu vồng thật đẹp – không bao giờ quay lại. Mơ hồ thật đấy, nhưng nếu ngày hôm đó tôi không sẵn sàng lao ra biển vào lúc năm rưỡi chiều, thì tôi đã không thấy được.

Cái lớn lao không bao giờ chạm đến. Nhưng cái nhỏ nhoi cũng vậy. Nếu như tôi không tiếp tục viết, hay làm về những cái nhỏ nhoi, thì chắc gì nó đã được chạm đến.

Tôi có câu chuyện muốn kể của riêng tôi. Và tôi kể, vậy thôi. 

Nhược Lạc